در این کتاب می خوانیم:
پیشگفتار پروفسور راب وایت
جرم شناسی به مثابه یک قلمروی مطالعاتی به طور فزاینده توجه خود را معطوف مسائلی چون تخریب محیط زیست، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و پدیده گرم شدن کره زمین کرده است. با وجود این، «محیط زیست طبیعی» محور مطالعاتی مورد علاقه جرم شناسان در این حوزه است.
جرم زیست محیطی فراملی شامل رفتارهای متنوع و زیان بار و بزه دیدگی نشأت گرفته از استفاده و بهره برداری از طبیعت است. برخی از این جرایم عبارتند از:
ـ فروش غیرقانونی حیوانات و گیاهان: ماهی گیری غیرمجاز، فروش الوار و تجارت غیرقانونی حیوانات وحشی.
ـ جرایم آلودگی های زیست محیطی: دفع غیرقانونی و انتقال آلودگی از طریق آب، هوا و زمین به واسزه فعالیت های صنعتی.
ـ حمل و نقل مواد ممنوع: انتقال غیرقانونی مواد پرتوزا و پسماندهای خطرناک.
جرم زیست محیطی می تواند بر اساس مفاهیم مضیق قانونی یا با توجه به چشم اندازهای مفهوم ضرر تعریف شود. جرم شناسی سبز که به مطالعه ضررهای زیست محیطی (در این بستر، ضرر مفهومی عام تر از جرایم تعریف شده در سیاهه قوانین جنایی دارد)، کنش گران این حوزه (مطالعه ضابطان قضایی، نظام تعقیب کیفری و رویه های تعیین کیفر) و قوانین محیط زیست (سامانه های کیفری، مدنی و اداری که از یک سو، جهت حفظ و مدیریت محیط زیست و گونه های جانوری و گیاهی و از سوی دیگر، جهت مقابله با پیامدهای زیست محیطی حوزه های صنعتی تشکیل می شوند) می پردازد، به دنبال توسعه نظام جرم انگاری در این حوزه است.
جرم شناسی جهان بوم به مثابه بخشی از جرم شناسی سبز نیز چارچوبی تحلیل مدار است که در ارزیابی ماهیت ضرر زیست محیطی به مسائل بوم شناسانه، فرایندهای فراملی و موازین عدالت توجه می کند. بر اساس نتایج پژوهش های این رشته مطالعاتی بسیاری از فعالیت های زیست محیطی، حتی در فرض آسیب رساندن به انسان ها، زیست بوم ها و حیوانات، قانونی تلقی می شوند. بر این اساس، علاقه مطالعاتی این حوزه، نه تنها بررسی دغدغه های جرم شناسی جریان غالب در خصوص رفتارهای غیرقانونی یا درنظر گرفتن طبیعت به مثابه یک منبع بهره برداری است، بلکه به مداخله های قانونی و غیرقانونی انسان ها که منجر به ضررهای زیست محیطی می شود نیز توجه می کند.
دکتر شهداد شعبانی
دیدگاهتان را بنویسید