ادغام افقی
ادغام افقی زمانی است که یک شرکت با شرکت دیگری ادغام می‌شود یا کنترل آن را به‌دست می‌گیرد درحالی‌که هر دو شرکت یک محصول یا محصولات مشابه را به مشتریان عرضه می‌کنند و در واقع در یک صنعت و در یک مرحله از تولید فعالیت می‌کنند. در این نوعِ ادغام شرکت‌ها معمولا رقیبان مستقیم یکدیگرند. برای مثال اگر یک شرکت تولیدکننده‌ی تلفن همراه با شرکت دیگری که در زمینه‌ی تولید تلفن همراه فعالیت می‌کند، ادغام شود به آن ادغام افقی می‌گویند.
این نوع ادغام مزایای متعددی دارد ازجمله اینکه رقابت را حذف می‌کند و از این طریق به شرکت کمک می‌کند تا سهم بازار، درآمد و سود حاصل را افزایش بدهد. علاوه بر این، به دلیل افزایش وسعت شرکت و کاهش میانگین هزینه‌ها که ناشی از حجم تولید بالاتر است، از دیگر مزایای این نوع ادغام می‌توان به صرفه‌جویی به مقیاس یا مزیت مقیاس اشاره کرد.
این نوع از ادغام موجب بهره‌وری در هزینه می‌شود زیرا فعالیت‌های زائد و بی‌فایده (مثلا بخش‌های مدیریتی متعدد یا بخش‌هایی از قبیل تبلیغات، خرید و بازاریابی) از فرایندهای عملیاتی حذف می‌شود.
ادغام عمودی
ادغام عمودی با هدف ترکیب دو شرکتی که در زنجیره‌ی ارزش یکسانی از تولید محصول یا خدمات یکسان قرار دارند، انجام می‌شود. تنها تفاوت این دو شرکت، مرحله‌ی تولیدی است که هرکدام از آنها در آن قرار دارند. مثلا اگر یک فروشگاه بزرگ پوشاک یک کارخانه‌ی تولید پارچه را در اختیار بگیرد، این نوع ادغام، ادغام عمودی نامیده می‌شود چراکه هر دو در صنعتی یکسان یعنی تولید و عرضه‌ی لباس فعالیت می‌کنند، اما هر کدام از آنها در مرحله‌ای متفاوت از تولید قرار دارند؛ یکی در بخش تولید مواد اولیه کار می‌کند و دیگری در بخش فروش.
این ادغام‌ها معمولا برای حفاظت از موجودی اقلام ضروری و جلوگیری از ایجاد اختلال در تهیه‌ی مواد اولیه صورت می‌گیرد. چراکه در مثال فوق، فروشگاه اطمینان حاصل می‌کند که مواد اولیه همواره توسط کارخانه تأمین می‌شود. ضمنا این روشی برای محدود کردن موجودی رقباست که به دنبال آن، سهم بازارِ بیشتر و سود و درآمد بیشتر عاید شرکت خواهد شد.
ادغام عمودی مزایای دیگری هم دارد ازجمله صرفه‌جویی در هزینه‌ها و حاشیه‌ی سود بیشتر، چراکه سهم تولیدکننده حذف می‌شود.
ادغام متجانس
ادغام متجانس بین شرکت‌هایی صورت می‌گیرد که به مشتریان یکسان در یک صنعت خاص خدمت می‌کنند اما محصولات و خدمات متفاوتی دارند. محصولات آنها ممکن است مکمل هم باشد، یعنی محصولاتی که هم‌زمان با هم مورد استفاده قرار می‌گیرند اما یکسان نیستند. مثلا وقتی یک شرکت تولیدکننده‌ی DVD با یک شرکت تولید دستگاه‌های پخش دی‌وی‌دی ادغام می‌شود، چنین ادغامی را ادغام متجانس می‌نامند چون دی‌وی‌دی و دستگاه پخش‌کننده‌ی آن محصولات مکمل هستند و معمولا همراه با هم خریداری می‌شوند.
این ادغام‌ها معمولا برای تسهیل کار مشتریان انجام می‌شود چراکه فروش این محصولات همراه با هم بسیار راحت‌تر است. به‌علاوه این ادغام، تنوع محصولات شرکت و به دنبال آن سود و درآمد شرکت را افزایش می‌دهد. فروش یکی از محصولات مشوقی برای فروش محصول دیگر است در نتیجه با مدیریت صحیح افزایش فروش یک محصول می‌تواند به افزایش فروش محصول دیگر منجر شود.
چنین کسب‌و‌کارهایی باعث ایجاد فروشگاه‌های کامل و چندمنظوره می‌شود که تمامی محصولات مرتبط را عرضه می‌کنند و از این طریق خرید کردن را برای مشتریان تسهیل می‌کنند. دو شرکت ادغام‌شده در این شرایط معمولا فرایند تولید، بازاریابی یا تکنولوژی پایه‌ی مشترک دارند. ادغام ممکن است منجر به گسترش برخی از خطوط تولید شود. چنین ادغام‌هایی فرصتی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند تا فعالیت خود را در زمینه‌های دیگر صنعت مربوطه نیز گسترش بدهند. به‌علاوه احتمال خطر کاهش پیدا می‌کند و دسترسی به منابع و بازارهایی که پیش از ادغام برای شرکت ممکن نبود، فراهم می‌شود.
دکتر شهداد شعبانی
دیدگاهتان را بنویسید