مهم ترین انواع مالیات های غیرمستقیم که در کشور ما اجرا و اعمال میشوند، عبارتند از: حقوق و عوارض گمرکی، مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده.
۱. حقوق و عوارض گمرکی
یکی از انواع مالیات های غیرمستقیم، حقوق و عوارض گمرکی است. حقوق و عوارض گمرکی درواقع مالیات هر کشور بر صادرات و واردات کالاهای مختلف است که با نام «تعرفههای گمرکی» نیز شناخته میشود. این نوع از مالیاتها اصولا تابع سیاستهای کلان بازرگانی و شرایط اقتصادی کشورها هستند و بهجز اینکه یکی از راههای درآمدزایی دولتها هستند، معمولا برای حمایت از صنایع داخلی نیز به کار گرفته میشوند. این دسته از مالیاتها ممکن است براساس قیمت و ارزش کالاها یا براساس ویژگیها و مشخصات آنها (مانند حجم، وزن و …) تعیین و دریافت شوند.
۲. مالیات بر مصرف
مالیات بر مصرف مالیاتی است که مصرفکنندگان کالاهای خاص در زمان خرید آن کالا (بههمراه قیمت کالا) پرداخت میکنند. به این ترتیب هر کس که میزان بیشتری از آن کالا مصرف کند، درنهایت مالیات بیشتری نیز پرداخت میکند. گرچه این نوع مالیات نهایتا بهوسیلهی مصرفکنندهی نهایی پرداخت میشود، اما وظیفهی قانونی پرداخت آن به دولت بهعهدهی تولیدکنندگان و فروشندگان است. مالیات بر مصرف، انواع بسیار زیادی دارد که بارزترین نمونهی آن در ایران، مالیات بر مشروبات غیرالکلی ماشینی و مالیات بر دخانیات است.
۳. مالیات بر ارزش افزوده
منظور از مالیات بر ارزش افزوده، تفاوت بین کالا و خدمات عرضهشده با ارزش کالا و خدمات خریداریشده در دورهای مشخص است. مالیات بر ارزش افزوده، عرضهی کالاها و خدمات و همچنین صادرات و واردات آنها را شامل میشود. مالیات بر ارزش افزوده چند مرحلهای است و در مراحل مختلف (تولید، واردات و توزیع) از هر فعال اقتصادی به فعال اقتصادی دیگر انتقال پیدا میکند، اما درنهایت هزینهی آن از مصرفکنندهی نهایی دریافت میشود.
در پایان، ذکر این نکته ضروری است که قصد این مقاله، صرفا ارائهی تصویری کلی از مالیاتهای موجود در ایران بوده است؛ قطعاً درمورد هر کدام از مالیاتهای مطرحشده، جزئیات و قوانین و مقررات گستردهای وجود دارد که در حوصلهی این مقاله نمیگنجد.
مطالب این مقاله با استفاده از کتاب «حقوق مالیه عمومی» نوشته دکتر محمد امامی تنظیم شده است.
chetor.com=منبع
دیدگاهتان را بنویسید