اقدام بعدی اصلاح ساختار دولت است. نحوه عملکرد دولت به عنوان بزرگ‌ترین بازیگر عرصه اقتصاد – با دخالت بالای 80 درصدی در اقتصاد – از منظر کانال‌های تأثیرگذاری بر تولید و اشتغال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در ادبیات اقتصادی برای دولت‌هایی که توانایی ایجاد تحول صنعتی را دارند دو صفت عمده برشمرده می‌شود: اول انسجام ساختار درونی دولت و دوم ارتباط ساختار یافته با جامعه و بخش خصوصی. به طور خلاصه در توضیح انسجام درونی گفته می‌شود که اگر دولت از یک ساختار بوروکراتیک قدرتمند، کارآمد و منسجم تشکیل نشده باشد عملاً برنامه‌های پیشرفت اقتصادی که هدف سیاست‌گذاران است در برخورد با بدنهی ناکارآمد، به انحراف کشیده شده و به مقصد نمیرسد. در دیگر سو مراد از ارتباط ساختار یافته با جامعه نیز این است که اگر دولتی دارای یک خط ارتباط دو سویه با بخش خصوصی و تولیدکنندگان باشد می‌تواند به طور مستمر نظرات بخش خصوصی را گرفته و بازخورد سیاست‌های خود را به صورت شفاف دریافت نماید؛ در نتیجه سیاست‌ها و اقدامات از کارایی حداکثری برخوردار شده و باعث رونق تولید خواهد شد. در نتیجه یکی از اقدامات ضروری و لازم‌الاجرا پیش از هر اقدامی اصلاح ساختار دولت از دو زاویه مطروحه می‌باشد که کم و کیف آن از حوصله مطلب حاضر خارج بوده و فرصتی جداگانه می‌طلبد.
قدم مهم بعدی تدوین قوانین خوب در راستای تشویق تولید و گسترش اشتغال است. قانون عملاً به عنوان مهم‌ترین نهاد تأثیرگذار، نقش مهمی در روند جهت‌گیری‌های اقتصادی دارد. تدوین قوانین مناسب و مشوق تولید نیز مستلزم ایجاد یک کانال ارتباطی مستمر و کارا به منظور دخالت دادن بخش‌های ذینفع در تدوین آن‌هاست. این کار دو نتیجه عمده در بر دارد؛ اول اینکه این بخش‌های ذینفع چون در تدوین قانون دخالت داشته‌اند، خود سعی در اجرای مناسب آن با تکیه بر توان حداکثری خود خواهند داشت و به نوعی به عنوان تضمین اجرای آن عمل خواهند کرد. ثانیاً این اقدام باعث نگاه عمیق، دقیق و از نزدیک به مسائل و مشکلات تولید خواهد شد. رسیدن به چنین دیدگاهی از عهده صرف دولت خارج است و نیاز است تا گروه‌هایی که از نزدیک با مسائل درگیر و به پیچیدگی‌های آن آشنا هستند و منافعشان درگیر است، در این فرایند مشارکت داشته باشند.
در آخر نیز باید گفت که مسائل طرح‌شده در بالا صرفاً فتح بابی در مسئله تولید بوده و اگر داده‌ای جهت افزایش تولید در کشور وجود دارد، لازم است که با مطالعه دقیق و کار کارشناسی شده، با لحاظ نمودن اقتضائات خاص ایران مسائل این حوزه شناسایی و برای آن‌ها راهکاری ارائه شود.
مجيد وهابيان طهرانى
دیدگاهتان را بنویسید