دو نظر متفاوت درباره اثرات رسانه های همگانی در جامعه وجود دارد. منتقدان بر این باورند که رسانه های جمعی مسئول جنایت های روزافزون و تضعیف روحیه عمومی از یک سو و کاهش حس خلاقیت و نگرش صحیح سیاسی از سوی دیگرند. حامیان رسانه های جمعی معتقدند که این رسانه ها عامل آشکارسازی فساد مالی، افشای تحولات سیاسی، تبادل اطلاعات و افکار و عقاید می باشند.

گذشته از این بحث بی انتها، با اطمینان می توان ادعا کرد که رسانه های جمعی در افزایش توان اطلاعاتی جامعه سهم بسزایی دارند.

مدت زمان موردنیاز برای پذیرش تحولات فرهنگی در جوامع سنتی و تحقق روند توسعه فرهنگی ـ اقتصادی را باید محاسبه کرد سیستم ارتباطات جمعی به علت ظرفیت بالای اطلاعاتی، در برنامه ریزی بلندمدت جامعه می تواند نقش موثری ایفا کند. به منظور هماهنگ سازی روند توسعه، فراهم ساختن کانال های اطلاعاتی و تبادل اطلاعات امر مهمی شمرده می شود.

روند مدرن سازی نباید ارزش های فرهنگی را تغییر دهد و با غیرانسانی کردن فرهنگ بومی مانعی در روند توسعه گردد. برنامه اطلاعاتی، روند توسعه و اهداف آن را تجزیه و تحلیل می نماید. این برنامه عوامل اجتماعی و فرهنگی توسعه و نیز ظرفیت ابداع و مدرن سازی جامعه در حال توسعه را فراهم می کند. چنین برنامه ای می تواند هرگونه فاصله اطلاعاتی ناشی از روند نوآوری را نشان دهد. یک برنامه ریزی اطلاعاتی می تواند به فعالیت برنامه ریزی شده و جزئی تر تبدیل شود که روند قابل ملاحظه اطلاعات را بر اساس دانش و اطلاعات اجتماعی ـ فرهنگی روند مدرن سازی، امکان پذیر می‌سازد. تهیه برنامه اطلاعاتی را می توان به چندین مرحله تقسیم کرد. در حالی که برنامه ریزی توسعه در مراحل اولیه خود تنها راهبردهای دولتی برای اتخاذ تدابیر لازم به منظور روشن شدن مسائل و ارضای نیازهای منطقه ای را تعیین می کند، اهداف تبادل اطلاعات به راهبردهای اجتماعی و مسائل ارتباطی روند توسعه اشاره می کند.

تصمیم در مورد شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورهای در حال توسعه ناشی از تصمیم گیریهای مسئولان یا مراکز تصمیم گیرنده در کشورهای در حال توسعه است. سازمان ها و موسسات مسئول برنامه ریزی باید این تصمیمات را مرتبط کنند و به نظم درآورند. اما تاثیر بسزای برنامه ریز در هماهنگ سازی نظام هدفمند، ارتباط اهداف عملی و شیوه ارائه اطلاعات برای تصمیم‌گیری نهایی مراکز مربوطه امری گریزناپذیر است.

هدف سیاست ها و برنامه ریزی اطلاعاتی، استفاده از فن آوری های اطلاعات در انجام طرح‌ها و فعالیت های برنامه ریزی شده برای گروه مخاطب خاص بوده و در راستای اهداف روند توسعه و مقاصد تعیین شده به منظور کاربرد صحیح فن آوری اطلاعات می باشد. علاوه بر آن، تبادل اطلاعات محیط فرهنگی ـ اجتماعی بومی را بارور می سازد و به عنوان یک عامل تمایزدهنده، در روند توسعه قرار می دهد؛ بدین ترتیب نه تنها از نابودی فرهنگ بومی جلوگیری می کند، بلکه روند مفیدی را در خدمات اطلاع رسانی ارائه می دهد.

خدمات ارتباطی منطقه ای و محلی موجود می تواند اطلاعات توسعه را ایجاد و تقاضاهای کاربران را آماده و نیازهای اطلاعاتی روند توسعه را برطرف نماید. ارتباطات توسعه، جزو هنر و دانش ارتباطی بشر به شمار می آید و عاملی در تغییر و تحول سریع یک کشور از وضعیت فقر به وضعیت پویا، و رشد اقتصادی به سوی ایجاد کیفیت اقتصادی ـ اجتماعی بهتر و غنا و تکامل توان بشری است.

به منظور ایجاد اطلاعات موردنظر و ضروری در روند توسعه موارد زیر را باید در نظر گرفت:

۱) بررسی توانمندی های ارتباطی منطقه و تعیین نوع فن آوری مورد استفاده در روند اطلاعاتی منطقه؛

۲) تجزیه و تحلیل اطلاعاتی که مبادله می شوند و ساختاربندی آنها و نیز اقدامات اولیه به منظور آماده سازی مخاطب برای اشاعه اختراعات جدید؛

۳) هماهنگ سازی محتوای اطلاعات برای یکسان سازی با نمادهای سنتی ارتباطی مخاطب، به منظور ساماندهی اطلاعات و جلوگیری از عواقب به کارگیری این نوآوری ها؛

۴) بالابردن ارزش مدیریت اطلاعات و تعیین اهمیت به کارگیری اطلاعات مربوط به اختراعات و ابداعات جدید.

زمانیکه تبادل اطلاعات موردنظر به نتیجه برسد، مخاطب قادر به پردازش اطلاعات در راستای اهداف توسعه و پیوند تجارب خود با اطلاعات جدید خواهد بود. اهداف تبادل اطلاعات برای مخاطب باید در برگیرنده بینش صحیح و قابل استفاده و راهگشای تجارب قبلی باشد.

سازمان های سیاستگذار و پشتیبان توسعه باید در روند تبادل اطلاعات هماهنگ باشند و اطلاعات مربوط به نوآوری ها را به سوی سازگاری و بومی کردن آنها هدایت کنند. این هماهنگ سازی ما را قادر به دستیابی به مخاطبان مستقیم و غیرمستقیم، و برطرف کردن کمبودهای اطلاعاتی می سازند.

شکل دهی معیارهای تصمیم گیری به معنای داشتن یک نمودار سازمانی برای برنامه و فعالیت‌های توسعه است. این امر به موانع اجتماعی و اقتصادی از یک سو و استفاده صحیح از منابع، بودجه و دانش فنی از سوی دیگر بستگی دارد.

فعالیتهای اطلاع رسانی که بر اساس عوامل اجتماعی ـ اقتصادی شکل گرفته اند در فعالیت‌های همراه با نوآوری و اختراع موثر خواهد بود. در صورتی که نقطه زمانی مربوط تعیین گردد، این فعالیت ها را می توان هماهنگ ساخت و به موقع به کار بست.

فعالیت های یک برنامه توسعه باید طی فعالیت های اطلاع رسانی عملی شود، از این رو ضروری‌ست برنامه ریزان اطلاعات و توسعه بر اساس یک برنامه ریزی زمان بندی شده و به طور هماهنگ عمل کنند. در کشورهای در حال توسعه، بودجه بندی طرح های توسعه و کاربرد خدمات اطلاع رسانی و پراکندگی آنها در سطح کشور نیز متفاوت است. برخی از این کشورها که دارای درآمد نفتی هستند هیچ گونه مشکلی در تامین بودجه فعالیت های اطلاع رسانی ندارند.

در عمل، بیشتر مشکلات تولید تنها ناشی از تامین نشدن بودجه کلان نیست، بلکه از شکل ناصحیح بودجه بندی و روند هزینه کردن آن است. در اینجا باید علاوه بر این مشکلات، میزان صلاحیت را نیز مد نظر داشت که غالباً مانع هماهنگی لازم بین نمایندگی های مختلف دولتی می شود و در نتیجه می توان از تامین بودجه یک طرح تکمیلی امتناع کرد.

اگر بودجه بندی یک برنامه توسعه بر اساس طرح اطلاعاتی پایه ریزی شود، تامین بودجه آن نیز ایجاد مشکل نخواهد کرد. وضعیت مطلوب زمانی است که برنامه بودجه بندی بر اساس اطلاعات لازم شکل گرفته و ارائه شود.
به منظور استفاده صحیح و معنی دار از خدمات اطلاع رسانی موجود در یک کشور در حال توسعه، وزارتخانه های ذیصلاح مانند وزارت فرهنگ و آموزش عالی باید با وزارتخانه های ذیربط مانند کشاورزی، صنایع و غیره در تامین بودجه خدمات اطلاع رسانی منطقه ای همکاری کنند.

 

● نتیجه

در جمهوری اسلامی ایران که سرمایه گذاری عظیمی در زمینه های مختلف اقتصادی (کشاورزی، صنعت، خدمات بهداشتی، آموزشی و پرورشی) صورت گرفته است، یک نظام ملی اطلاع‌رسانی نیازهای اطلاعاتی محققان، برنامه ریزان، مدیران اجرایی، مشاوران، معلمان و گروه های آموزشی را فراهم می آورد. در حقیقت برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی، یک نظام ملی اطلاع رسانی بر اساس زیرساختارهای ملی موردنیاز است، و این امر، همکاری مراکز اطلاع رسانی، کتابخانه ها و نیز شبکه های اطلاع رسانی را می طلبد. عملکرد نظام ملی اشاعه اطلاعات به شرح زیر است:

۱) شمول بر سیاست و خط مشی های اطلاعاتی که ارتباط بین بخش های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نیز زیرگروه های آنان را مشخص کند؛

۲) فراهم ساختن برنامه های خاص برای هدایت، گردآوری، آماده سازی و اشاعه اطلاعات در تمامی زمینه های فعالیت علمی در کشور به منظور استفاده تمام موسسات آموزشی و پژوهشی از مراکز اشاعه اطلاعات؛

۳) ایجاد سیستم ارزیابی برای تقویت مراکز اطلاع رسانی تا واحدهای ذیربط همواره در بهبود کار خود بکوشند؛

۴) بررسی برنامه های مناسب آموزشی و تربیت نیرون انسانی مورد نیاز ضمن هماهنگی با سازمان های دولتی و خصوصی به منظور پویایی مراکز اطلاعاتی؛

۵) اقدامات لازم برای تدوین یک برنامه جامع تجهیزات فن آوری اطلاعاتی با همکاری دیگر سازمان های ذیربط؛

۶) تاسیس یک شبکه اطلاع رسانی و مجموعه های اطلاعاتی در سازمان ها و موسسات دولتی و غیردولتی؛

۷) همکاری های بین المللی با سازمان ها و موسسات مشابه؛

کلمات کليدي :

Avatar photo admin

طراح و توسعه دهنده سیستم های مبتنی بر وب. واحد طراحی وب سایت وب رمز.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *