همه تخم مرغ‌هایت را درون یک سبد نگذار … اما
ممکن است بحث پورتفولیو در ابتدا ساده به نظر برسد و بگوییم این همان ماجرای “همه تخم مرغ‌هایت را درون یک سبد نگذار است” اما مسئله به همین سادگی نیست. بحث بسیار پیچیده و تخصصی است.
مفهوم پورتفولیو (Portfolio) در مدیریت و اقتصاد برای نخستین بار توسط فعالان بازار بورس و سهام مطرح شده است.
چنانکه هنوز حتی در فارسی هم، پورتفولیو را به جای “سبد“ به “سبد سهام“ ترجمه میکنند.
واژه پورتفولیو به معنای کیف یا پوشه‌ای از مجموعه اسناد و مدارکی بوده است که سرمایه‌گذاران آن را حمل می‌کرده‌اند.
امروز هم، در ادبیات عمومی مدیریت به هر مجموعه‌ای از اجزا که کارکرد یا دستاورد اقتصادی داشته باشند پورتفولیو (و گاهی پورتفو)گفته می‌شود:
پورتفولیو سهام (Stock Market Portfolio)
پرتفولیو پروژه ها در مدیریت پروژه (Project Portfolio)
پورتفولیو حق اختراعات ثبت شده (Patent Portfolio)
پرتفولیو محصول (Product Portfolio)
کسی مانند هری مارکوویتز به خاطر نظریه مدرن پورتفولیو جایزه نوبل می‌گیرد و در استراتژی کسب و کار هم، بحث پورتفولیوی محصول به یکی از بحث‌های کلیدی تبدیل می‌شود.
” این نظریه ، بر اساس یک سری مفروضات خاصی است که اهم آن گویای این است که بازار کارا است و انتشار اطلاعات بصورت یکپارچه و در اختیار همکان است و شفافیت اطلاعات در معاملات حاکم است. مبنای این روش بر پایه این استدلال استوار است که احتمال خطر از دست دادن سرمایه یا سود یک نوع سهام در بازار بسیار بیشتر از مجموعه یا ترکیب سهام است.
لذا قاعدتاً سرمایه گذار حرفه ای نباید تمامی سرمایه خود را دریک قلم دارایی سرمایه گذاری کند. بلکه بایستی آن را در مجموعه ای از سهام یا دارائیها سرمایه گذاری کند که این مجموعه به پرتفوی معروف است .“
اما در مدیریت استراتژیک این همه ماجرا نیست . بدین معنی که تنها هدف ایجاد پورتفولیو کاهش ریسک نیست. طبق گفته آکر ، ساختار پورتفولیو در هر کسب و کاری، هم باید منعکس کننده‌ی استراتژی کسب و کار باشد و هم باید به استراتژی کسب و کار کمک کرده و آن را تقویت کند .
پورتفولیو صرفا داشتن مجموعه‌ای از محصولات نیست. باید بتوان فلسفه‌ی وجودی این مجموعه را نیز توضیح داد و در آن صورت است که میتوانیم ادعا کنیم ما “سبدی” از محصولات در اختیار داریم. سبد محصول ممکن است با هدف پوشش سگمنت‌های بازار ، یا بر اساس شایستگی‌های کلیدی و مزیت رقابتی شرکت شکل گرفته باشد.
تفاوت پورتفولیو و مجموعه را شاید بتوان با مفهوم هم‌افزایی تفکیک کرد. همانطور که در هفته پیش در خصوص این مفهوم صحبت کردیم. جایی که بین مجموعه و دسته‌ای از پرندگان که صرفا به یک سمت پرواز میکنند و دسته‌ای دیگر که با مشخص بودن لیدر تیم و پرواز به شکل V شکل هر یک وظایفی را دنبال میکنند و یکدیگر را به نوعی پوشش می‌دهند ، تفاوت وجود دارد.
پورتفولیو برقراری تعادل است.
تعادل بین ریسک و بازگشت سرمایه
تعادل بین رشد و حفظ وضع موجود
تعادل بین پروژه های کوتاه مدت و بلند مدت ارائه محصول
اگر می‌توانید تعادل را برقرار نمایید. بله تخم مرغ‌هایتان را در چندین سبد بگذارید.
اما اگر می‌خواهید چندین سبد را با یک دست بردارید. تا رسیدن به شرایط مطلوب ، فعلا همان بهتر است که دو دستی همان یک سبد را حفظ کنید.
اما بدانید رقبا سخت در تلاشند برای پیشرفت.
مصطفی کرمانی
دیدگاهتان را بنویسید