برای تنظیم وکالت بلاعزل دو راه وجود دارد:
راه نخست این است که در قرارداد وکالت، عدم امکان عزل وکیل شرط شود. برای تنظیم این شرط، استفاده از دو عبارت امکان پذیر است: «موکل تعهد می‌کند از حق عزل استفاده نکند» یا «موکل حق عزل را از خود سلب می‌کند».
توجه داشته باشید که این دو عبارت نتایج حقوقی متفاوتی به دنبال دارد. با به کار بردن عبارت نخست حق عزل هنوز به قوت خود باقی است و موکل می‌تواند از آن استفاده کند. بنابراین اگر اقدام به عزل وکیل کند، اگرچه عهدشکنی کرده است؛ اما عقد وکالت برهم خواهد خورد و تنها درمواردی که به دلیل عهدشکنی خسارتی به وکیل وارد شود، موکل باید آن را جبران کند. اما در صورت استفاده از عبارت دوم، اقدام موکل در عزل وکیل، تأثیر حقوقی ندارد و وکالت باقی خواهد ماند. بنابراین اگر هدف این است که موکل در عمل امکان عزل وکیل را نداشته باشد، بهتر است از عبارت دوم استفاده شود.
سردفتران دفاتر اسناد رسمی در تنظیم وکالت‌های بلاعزل غالبا در سند وکالت قید می‌کنند که «موکل حق عزل را ضمن عقد خارج لازم از خود سلب می‌کند.» علت اینکه عبارت «عقد خارج لازم» درج می‌شود این است که قرارداد وکالت جایز است یعنی همان‌طور که گفته شد هر کدام از طرفین می‌توانند هر زمان که بخواهند بدون نیاز به توجیه آن را بر هم بزنند و درنتیجه این شبهه وجود دارد که آیا شرط عدم عزل ضمن چنین قراردادی نتیجه‌ی مورد نظر را به دنبال دارد یا خیر. چنین تردیدی در مورد شروط ضمن قراردادهای لازم (یعنی قراردادهایی که برهم زدن آن بدون دلیل قانونی ممکن نیست)، مطرح نمی‌شود و به همین دلیل است که سردفتران دفاتر اسناد رسمی غالبا از عبارت «ضمن عقد خارج لازم» استفاده می‌کنند.
دکتر شهداد شعبانی
دیدگاهتان را بنویسید