هر زمان که بحث از جرمی باشد که در قانون از آن نام برده شده است، موضوع دعوای کیفری مطرح می‌شود. دعوای کیفری با شکایت فرد در اداره‌ی پلیس یا دادسرا آغاز می‌شود. زمانی که شکایت ثبت شود نیاز است که برای تکمیل تحقیقات علاوه بر شاکی، متهم نیز (در صورتی که معلوم باشد) تحت بازجویی و تحقیقات قرار گیرد. برای حضورِ متهم ابتدا باید به نشانی‌ای که شاکی اعلام نموده است احضاریه فرستاد. حال در این مرحله گاهی پیش می‌آید که متهم در نشانیِ معرفی شده حضور ندارد.
اگر متهم به هر دلیل (برای مثال اگر احضاریه و برگه‌ی ابلاغ به دست وی نرسیده باشد یا به اختیار خودش به دادسرا نرفته باشد) در دادسرا یا نزد پلیس برای توضیحات مورد درخواستِ دادسرا یا دادگاه حاضر نشود، مقامِ رسیدگی‌کننده (که در دادسرا دادیار یا بازپرس است) اقدام به صدور جلب برای وی می‌نماید. در این مرحله جلب شخص نه به دلیل گناهکاری او یا اجرای حکمی که بر علیه‌اش صادر شده، بلکه به دلیل عدم توجه به دستور مقام قضایی صادر می‌شود.
پیش از ورد به بحث صدور و اجرای حکم جلب لازم است که با برخی مفاهیمی که در متن مورد استفاده قرار گرفته است آشنا شوید:
زمانی که شاکی از شخصی شکایت می‌کند و هنوز دلیلی بر محکومیت آن شخص به دست نیامده و اتهام وی محرز نشده است، آن شخص مُشتکی‌عنه (یعنی شخصی که از وی شکایتی صورت گرفته است) یا متهم نامیده می‌شود. زمانی که وضعیت جرم مشخص و مجرمیت آن فرد ثابت شود نامِ محکوم‌علیه یا مجرم به وی اطلاق می‌شود. البته از عنوان محکوم‌علیه بیشتر در موارد حقوقی استفاده شده است و از مجرم در موضوعات کیفری.
دکتر شهداد شعبانی
دیدگاهتان را بنویسید