از دیدگاه دکتر علینقلی مشایخی
جهان در حال تغيير و تحول است. سرعت تغيير در روزگار ما بيشتر از هر زمان ديگر در تاريخ زندگي بشر است. سازمان‌ها و جوامع بشري نه تنها براي كسب سرآمدي بلكه براي بقا نيز بايد متناسب با تغييرهاي جهان تغيير كنند. سازمان‌ها و جوامعي كه توان تغيير مناسب را نداشته باشند، نسبت به ساير مجموعههاي مشابه خود ضعيف مي‌شوند يا از بين مي‌روند. ولي تغيير و تحول مناسب در مجموعههاي انساني پيچيده است. برخي از ويژگي‌هايي كه موجب پيچيدگي تغيير مي‌شوند عبارتند از :
- تغيير و تحول فرايندي ديناميك است و اتفاقي يكباره نيست. درك و كنترل پديده‌هاي ديناميكي مشكل است. پديده‌هاي ديناميكي ناشي از تعامل متقابل عوامل مختلف هستند. درك ماهيت تكامل مزبور و پيامدهاي آن امري پيچيده است.
- به علت پيچيدگي مزبور، تشخيص جهت مناسب تغيير كار ساده‌اي نيست. سازمان‌ها و جوامع انساني ممكن است در پاسخ به تحولات محيطي، تغيير و تحولي را آغاز و حمايت نمايند كه ثمربخش نبوده و حتي در صورت موفقيت منجر به ضعف و نابودي مجموعه شود. بنابراين تشخيص تغيير مناسب و فعاليت در جهت ايجاد آن نيز چالش بزرگي است كه به سادگي به دست نمي‌آيند. چه بسا مجموعه‌هايي كه به خاطر تشخيص اشتباه نابود شده‌اند.
- تغيير در سازمان‌ها و جوامع انساني كاري جمعي و گروهي است. هم¬فكر و همراه كردن افراد در يك حركت جمعي، به طوري كه هر يك از آنها از صميم قلب در جهت هدف‌ها و خواسته‌هاي گروه فعاليت نمايد، كار ساده‌اي نيست. در بسياري از مواقع نه تنها افراد با تغيير و تحول همراهي نمي‌كنند، بلكه در مقابل آن مقاومت نيز مي‌نمايند و با مقاومت و مخالفت خود تغيير را با شكست مواجه مي‌نمايند.
- تغيير، تلاش و انرژي زيادي را از پيش‌قراولان مي‌طلبد. تلاش و زحمت زياد در جهت تغيير، افراد را خسته و متوقف مي¬نمايد. حفظ سطح انرژي لازم در فرايند تغيير و راه‌هاي افزايش آن، يكي از چالش‌هاي مهم تغيير موفق است. پشتكار براي حفظ سطح انرژي کفايت نمي¬کند، بايد ساز و كارهاي توليد انرژي براي تقويت موتور تغيير را شناخت و به كار انداخت.