حواله ممکن است در دو صورت اتفاق بیفتد. بیایید به مثال بالا برگردیم. «الف» به «ب» بدهکار است و می‌خواهد بدهی خود را به «ج» حواله دهد. در اینجا ممکن است دو فرض اتفاق بیفتد: در فرض اول «ج» نیز به «الف» بدهکار است؛ یعنی «الف» باید هزار تومان به «ب» بدهد و هم‌زمان هزار تومان از «ج» طلب دارد. به‌جای اینکه اول خودش پول را از «ج» بگیرد و بعد بدهد به ب، به «ج» می‌گوید عوض اینکه هزار تومان را بدهی به من، به «ب» بپرداز. به‌این‌ترتیب با یک عمل حقوقی هم ذمه‌ی «الف» بری می‌شود، هم ذمه‌ی «ج» و هم اینکه «ب» به طلب خود می‌رسد.
اما حالت دوم آن است که «ج» به «الف» بدهکار نیست اما به هر دلیلی قبول می‌کند که بدهی «الف» به «ب» را بپردازد و مثلا بعدا از «الف» پس بگیرد. در این فرض عقد حواله شباهت زیادی با عقد ضمان پیدا می‌کند.
