اول از همه باید توجه داشت که وقوع عقد حواله فرعِ بر وجود دین و بدهی است. به این مفهوم که اول باید بدهی و دینی وجود داشته باشد که بعد بتوان آن را حواله کرد. پس اگر «الف» هیچ دینی به «ب» نداشته باشد، نمی‌تواند آن را منتقل هم بکند. با این وجود لازم نیست که حتما دین قطعی و ثابت شده باشد و همین که سبب دین ایجاد شده باشد برای تحقق حواله کافی است؛ مثلا بعد از عقد نکاح و تمکین، شوهر باید به زن نفقه بپردازد و از این جهت مدیون اوست. این دین بعد از تمکین است که بر ذمه‌ی شوهر ثابت می‌شود؛ با این وجود به محض وقوع عقد نکاح، شوهر می‌تواند پرداخت نفقه را به دیگری حواله دهد. در اینجا درست است که دین هنوز برای او به‌وجود نیامده است اما سبب دین، یعنی نکاح وجود دارد؛ پس می‌توان این دین را حواله کرد. بر همین اساس، اگر عقد حواله‌ای منعقد شود و بعدا معلوم شود اصلا دینی در کار نبوده است، عقد حواله هم باطل خواهد بود.مثلا معلوم شود دین قبلا پرداخت شده است یا اینکه عقدِ ایجادکننده دین باطل بوده است.
دکتر شهداد شعبانی
دیدگاهتان را بنویسید