کلینیک مدیریت

نگاهی اجمالی به بازارهای مالی

در سال‌های اخیر، بازارهای آتی و اوراق اختیار معامله، در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری، اهمیت روز افزونی پیدا کرده است. به اعتقاد کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اكنون به سطحی از نوآوری‌های مالی رسیده‌ایم كه ضروری است همه متخصصین در امور مالی از چگونگی كاركرد این بازارها، نحوه استفاده از آن‌ها و همچنین سازوکار تعیین قیمت در این بازارها آگاه باشند. نویسنده کتاب «مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک» با همین رویکرد و با نگاهی اجمالی، بازارها و تاریخچه قراردادهای آتی و اختیار معاملات را مرور می‌کند و بعد از آن نحوه استفاده پوشش‌دهندگان ریسک، سفته‌بازان و آربیتراژگران از این بازارها را به‌اجمال شرح می‌دهد.

پاسخ‌هایی روشن به نیازهای اقتصادی

  روان بودن متون و مثال‌ها، پرسش‌ها و پی‌نویس‌های پایان هر فصل، اثر حاضر را سودمند و قابل‌استفاده می‌سازد.  

دکتر حسین عبده‌تبریزی اقتصاددان و صاحبنظر برجسته اقتصادی کشورمان در مقدمه کتاب «مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک» با اشاره به جایگاه بازار سرمایه، درباره این کتاب می‌گوید: بازار سرمایه کشور به درجه‌ای از بالندگی رسیده که انتشار متن‌های مالی پیشرفته‌ای -از جنس آنچه در این کتاب می‌یابید- را طلب می‌کند. اینجا هر دارایی مالی به نیازی پاسخ می‌دهد؛ مشکلی را حل می‌کند؛ تنوعی را ارائه می‌دهد، یعنی حق انتخاب می‌دهد؛ ریسکی را کاهش می‌دهد؛ منابعی را تجهیز می‌کند…؛ بنابراین طراحی هر یک از ابزارهای مالی مشتقه برای بازار سرمایه کشور می‌باید به نیاز روشنی در اقتصاد ایران پاسخ دهد.

وی ضمن قدردانی از تلاش انجام شده برای انتشار این کتاب می‌افزاید: همت کارگزاری مفید و تلاش فنی شرکت تدبیرپرداز را در انتشار این کتاب می‌ستایم؛ تلاش مترجم و ویراستار متن نیز البته مثال‌زدنی است. بی‌شک انتشار این متن با هدف توسعه بازار سرمایه منطبق است.

طرح روابط ریاضی و استناد به رویدادهای واقعی

حمید آذرخش، مؤسس و رئیس هیئت‌مدیره شرکت کارگزاری مفید نیز در شرحی که بر این کتاب نوشته، تأکید می‌کند: فن «مهندسی مالی» با طراحی ابزارهای مالی مورد نیاز به کمک ترکیب ابزارهای موجود یا خلق ابزار جدید، پاسخگوی نیازهای فعالان اقتصادی در پوشش خطر یا سوداگری و آربیتراژ بوده و در این راستا مهندسین مالی حدومرزی برای توسعه و تنوع طرح‌ها و الگوهای خود قائل نیستند.

تنظیم اقتصاد جهانی و دفع شوک‌های وارده به‌واسطه انعطاف‌پذیری و استحکام بازارهای پیشرفته میسر است. این بازارها(اعم از متمرکز و غیرمتمرکز) بخش اعظم فعالیت‌های تولیدی، تجاری و مالی بشر را در قبضه خود گرفته‌اند. سهام، ارز، اوراق قرضه، اوراق رهنی، وام، بیمه‌نامه، طلا، فلزات اساسی، انرژی(نفت، گاز و برق)، محصولات کشاورزی و… مشتقات بسیار متنوع آن‌ها موضوع فعالیت این بازارهاست. حتی به‌طور مثال آن‌گونه که در فصل بیستم کتاب آمده کالای نامتعارفی چون گرمی و سردی هوا نیز خریداران خود را دارد.

وی با تمجید از نحوه تشریح مفاهیم مالی توسط نویسنده کتاب، اظهار می‌کند: مثال‌ها و گفتارهای کاربردی و قابل‌فهم مؤلف و دقت در طرح روابط ریاضی و استناد به رویدادهای واقعی در بازارها حکایت از احاطه تجربی و تئوریک نویسنده دارد. روان بودن متون و مثال‌ها، پرسش‌ها و پی‌نویس‌های پایان هر فصل، اثر حاضر را سودمند و قابل‌استفاده می‌سازد. محافل علمی و دانشگاهی و فعالان حوزه‌های بورس اوراق بهادار، بورس فلزات و کالا، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌ها، بیمه‌ها و سایر حوزه‌های اقتصادی و مالی از مخاطبان این اثر به شمار می‌روند.

مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک در ۲۱ فصل

گفتنی است کتاب «مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک» که با ترجمه سجاد سياح و علی صالح‌آبادی به بازار نشر عرضه شده، شامل ۲۱ فصل به ترتیب شامل «مفاهیم و مقدمات»، «سازوكار بازار قراردادهای آتی و پیمان‌های آتی»، «تعیین قیمت‌های قرارداد آتی و پیمان آتی»، «راهبردهای پوشش ریسک با استفاده از قراردادهای آتی»، «بازارهای نرخ بهره»، «سوآپ(قرارداد معاوضه‌ای)»، «سازوكار بازارهای اختیار معامله»، «ویژگی‌های اختیار معاملات سهام»، «راهبردهای معاملاتی با استفاده از قراردادهای اختیار معامله»، «مقدمه‌ای بر مدل درخت دوجمله‌ای»، «ارزش‌گذاری اختیار معامله، مدل بلک-شولز»، «اختیار معاملات شاخص سهام و ارزها»، «اختیار معامله قراردادهای آتی»، «نوسان‌پذیری اسمایل»، «پارامترهای ریسک اختیار معامله»، «ارزش در معرض ریسک»، «ارزش‌گذاری با استفاده از درخت دوجمله‌ای»، «قراردادهای اختیار معامله نرخ بهره»، «قراردادهای اختیار معامله غیرمعمول و سایر ابزارهای مالی غیراستاندارد»، «مشتقات اعتباری، آب‌وهوا، انرژی و بیمه» و «زیان‌های ناگوار مشتقات و آنچه می‌توانیم از آن‌ها بیاموزیم» می‌شود.